top of page

ยินดีต้อนรับสู่ห้องเรียนชุมชน

วิถีคน...จำปาดะ

Painting Wall

เพจนี้มีอะไร

What's on this page?

เว็บไซต์นี้ เป็นแหล่งรวบรวมสื่อการเรียนรู้ที่เกี่ยวข้องกับวิถีชุมชนในด้านต่างๆ ที่เกี่ยวข้องหรือสัมพันธ์กับจำปาดะ  บางคนอาจจะเคยได้เห็น ได้เคยรับประทานมาบ้างแล้ว แต่บางคนยังไม่เคยเห็น ไม่เคยได้ลิ้มลองรสชาติของจำปาดะเลย 

จำปาดะเป็นพืชสกุลเดียวกันกับขนุน คือ วงศ์ Artocarpus ทำให้ลักษณะโดยทั่วไปจึงมีความคล้ายกับขนุน มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Artocarpus integer (Thunb.) Merr. มีชื่อสามัญว่า Champedak ชาวใต้เรียกสั้นๆ ว่า "จำดะ"

จำปาดะมีถิ่นกำเนิดในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้แถบคาบสมุทรมาลายู ประเทศมาเลเซีย อินโดนีเซีย บรูไน และเกาะนิวกินี มักพบในป่าดิบชื้น ในประเทศไทยจำปาดะจะกระจายอยู่ทั่วไปในป่าแถบภาคใต้ ตั้งแต่สุราษฎร์ธานี นครศรีธรรมราช ตรัง ภูเก็ต สงขลา สตูล และนราธิวาส ส่วนใหญ่มักจะอยู่บนเนินเขาที่ระดับความสูงถึง 450 เมตร บางครั้งถึง 1,200 เมตร

Painting Wall

แหล่งเรียนรู้...คลิปวิดีโอ

DSC_5343 (1).jpg

จำปาดะทอดเป็นการนำจำปะดะที่สุกแล้วมาแปรรูปเพื่อนำมาทานเป็นอาหารว่าง เมื่อถึงฤดูกาลที่จำปาดะ ในจังหวัดนครศรีธรรมราชมักจะพบการจำปาดะทอดขายคู่กับกล้วยทอด มันทอด หรือเผือกทอดเสมอ

การกวนจำปาดะนั้นเป็นการถนอมอาหารอีกรูปแบบหนึ่ง การกวนจำปาดะจะนิยมทำเมื่อ ผลของจำปาดะมีปริมาณมากจนเกินไป ไม่สามารถขาย หรือกินสดได้ทัน จึงใช้วิธีการนำจำปาดะที่มีสุกมากๆ หรือมีตำหนิมาทำการกวน เพื่อให้เกิดประโยชน์เพิ่มขึ้นแทนที่เราจะทิ้งจำปาดะนั้นไป

IMG_20230223_125534.jpg

แกงไตปลา เป็นอาหารคู่โต๊ะของทางภาคใต้ แกงไตปลานิยมนำผักชนิดต่างๆ มาแกงร่วม เพื่อลดความเค็มของน้ำไตปลา และได้รสหวานธรรมชาติของผัก ในฤดูกาลที่จำปาดะสุก เนื้อจำปาดะนำไปรับประทานในแบบต่างๆ ส่วนเมล็ดนิยมนำไปทำแกงไตปลา และต้มใส่เกลือเพื่อรับประทานเป็นอาหารว่าง

จำปาดะผลอ่อน เมื่อนำไปทำแกง หรือทำให้สุก เนื้อจะเหนียวหนึบ อร่อย การนำเนื้อจำปาดะผลอ่อนมาแกงคั่วจะไม่ค่อยพบเห็นมากนัก แต่ที่พบเห็นได้บ่อยคือ การนำผลอ่อนของขนุนมาแกง ทั้งนี้ในพื้นที่ทั่วไปจะปลูกขนุนมากกว่าจำปาดะ

แก่นและใบของต้นจำปาดะ เมื่อนำมาต้มจะใส่สีน้ำตาลส้ม ซึ่งสมัยก่อนมีการนำแก่นและใบของจำปาดะมาย้อมจีวรพระ จึงเรียกว่า สีจีวรพระ

IMG_3592.HEIC

โคร๊ะ หรือ กล หรือ รังจำปาะ เป็นวิธีการป้องกันศัตรูทางธรรมชาติ เช่น แมลงวันทอง กระรอก หรืออื่น ๆ ที่จะมาทำลายผลจำปาดะ ตามวิถีชีวิตในสมัยก่อน ซึ่งปัจจุบันหาดูได้ยากมากแล้ว

สานกล.png
LINE_ALBUM_คันเบ็ดพ่อปราณี16-7-66_๒๓๐๙๑๑_1.jpg
สำเนาของ จำปาดะ v1.png

แหล่งเรียนรู้...หนังสือดิจิทัล

bottom of page